Erdoğan sadece ABD otomobillerinde değil alkollü içkilerde de ek vergiyi kaldırdı

Resmi Gazetede yayımlanan iki ayrı karar kafaları karıştırdı. Cumhurbaşkanı Kararı ile Avrupa Birliği ve Serbest Ticaret Anlaşması bulunan ülkeler dışındaki ülkelerden yapılacak hibrit ve elektrikli araçlar da dahil binek otomobil ithalatına yeni ek vergiler getirildi. Ancak Resmi gazetede yayınlanan ikinci bir kararla da ABD’den yapılan ve aralarında otomobilin de bulunduğu pek çok üründen 2018 yılından beri alınan ek vergiler kaldırıldı. 

Resmi Gazetede yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı’na göre, Dünya Ticaret Örgütü kuralları ve uluslararası yükümlülüklere uygun olarak, Avrupa Birliği ve Serbest Ticaret Anlaşması bulunan ülkeler dışındaki ülkelerden yapılacak binek otomobil ithalatında; konvansiyonel ve hibrit (plug-in hariç) otomobiller için yüzde 25 veya minimum 6 bin ABD Doları/adedin yüksek olanı, plug-in (haricen şarj edilebilir) otomobiller için yüzde 30 veya minimum 7 bin ABD Doları/adedin yüksek olanı, elektrikli otomobiller için yüzde 30 veya minimum 8.500 ABD Doları/adedin yüksek olanı ek vergi olarak uygulanacak.

Ticaret Bakanlığı, otomobilde uygulanan ek vergiyle ilgili bir açıklama yaptı ve bu kararların yerli ve milli üretimi desteklemek amacıyla alındığını şu sözlerle duyurdu: 

“Ticaret Bakanlığımızca, ülkemizde üretim yaparak ekonomiye katkı sağlayan yerli ve milli üretimin, yoğun ithalat baskısına ve haksız rekabete karşı savunulması, cari açığın azaltılması ve nitelikli istihdamın korunması amacıyla çalışmalar aralıksız sürdürülmekte, iç ve dış piyasa gelişmeleri, küresel trendler ve özellikle son dönemde dünya ticaretinde hızla artan korumacılık eğilimleri de dikkate alınarak ithalat politikalarımız sürekli güncellenmektedir.”

Nasıl olacak?

Medyafaresi yazarı Tanyel Yılmaz, bu kararın Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ABD seyahatinin başladığı gün Resmi gazetede yayınlanmasının aslında Trump’a görüşme öncesinde bir mesaj olduğunu vurgulayarak şu değerlendirmeyi yaptı:

“Erdoğan özellikle ekonomik zorluklardan ötürü ABD seyahatinden ve Trump ile görüşmesinden çok yüksek bir beklenti içinde. Bir yandan Filistin meselesinde Trump’a rağmen pozisyon alıyor ve AB ülkeleri ile beraber hareket ediyor; ama öte yandan Dolmabahçe Sarayında JR Trump ile görüşüyor. Ne görüştüler de bu adımlar atıldı? Herkes otomobile bakıyor da, zaten ithal edilen otomobillerin ciddi bir kısmı AB ülkeleri ve STA anlaşması olan ülkelerden yapılıyor. En çok ithal edilen otomobiller listesine bakınca Almanya, Fransa aslan payını alıyor. Tesla son karardan çok olumlu etkilenecek. Çinliler için zaten BYD örneğinde gördüğümüz gibi bir ara model arayışı var Türkiye’de üretiyormuş gibi yapacaklar. Bu karatın yerli ve milli üretimi, cari açığı nasıl etkileyeceğine dair bir yorum yapamıyorum, bana pek öyle gelmiyor açıkçası.”

Tanyel Yılmaz, ABD ile aramızdaki ticaret noktasında başka bir ürüne dikkat çekiyor, viski…

“Karar ile ABD’den ithal edilen alkollü içeceklerden de alınan yüzde 70 ek vergi artık alınmayacak. Hal böyle olunca Kentuck’de üretilen viski Tekirdağ’da üretilen rakının yarı fiyatına satılacak. Ticaret Bakanlığı umarım alınan kararların bu anlamda yerli ve milli üretime ve cari açığa desteklerini de yorumlar, heyecanlar bekliyorum açıkçası.”

Yılmaz, bu vergi indiriminin Trump ile yapılacak görüşmelerde Erdoğan’ın elini güçlendirmek dışıdna Türkiye ekonomisine bir katkısının olmayacağını savunuyor.

Emre Özpeynirci de merak ediyor…

“Burada nasıl bir yerli payı artacak, ithalat azalacak anlamış değilim” diyen otomotiv yazarı ve gazeteci Emre Özpeynirci, otomotiv ithalatının yüzde 80’nini Avrupa ülkelerinden, yüzde 5-10’luk kısmının da Serbest Ticaret Anlaşması (STA) olan ülkelerden yapıldığını belirtti. Yüzde 10’luk bir kesime ek vergi getirildiğini belirten Özpeynirci, “Bu ithalatın yarıdan fazlası Çin ve ABD ile yapılıyordu. Onlar zaten indirim almış oldu. Burada nasıl bir yerli payı artacak, ithalat azalacak çok anlamış değilim” dedi.

Özpeynirci, Avrupa Birliği ve STA ülkelerine ek bir hükümlülük gelmezse Türkiye’de ithalatın payının düşmeyeceğini kaydetti. Özpeynirci, ek verginin Avrupa Birliği ve STA ülkelerine Dünya Ticaret Örgütü kurallarına göre rekabet kanunu gereğince ek vergi uygulanamayacağını belirtti.

Bu durumda ABD ve Çin gibi en büyük ithalat potansiyeli olan ülkelerin ek vergilerinin düşürüldüğünü kaydeden Özpeynirci, “ABD’de 2018 yılından beridir benzinli araçlarda yüzde 60, elektrikli araçlarda ise  yüzde 50 ek mali hükümlülük vardı. Çin’den yapılan ithalatta ise benzinli araçlarda yüzde 50, elektrikli araçlarda ise yüzde 40 vergi vardı. Bunların hepsini  içten yanmalıları yüzde 25, elektrikli ve şarj edilebilir hibrit araçları ise yüzde 30’a çektiler” dedi.

“Ek vergi düşse de yetkili servis açma şartı olduğu için elektrikli araçlar ithal edilecek gibi görünmüyor”
2018 yılından beridir ek vergi yüzünden ABD’den otomobil ithal edilemediğine dikkat çeken Özpeynirci, “Şimdi otomotiv ithal etmenin önü biraz açılmış oldu. ABD’den elektrikli otomobiller halen ithal edilemiyor. Çünkü ek vergi tamamen sıfırlansa da 20 yetkili servis açma şartnamesi var. Markalar da servis açmadığı için zaten ek vergi olmasa da elektrikli otomobilleri bu ülkelerden getiremeyecekler gibi görünüyor” dedi.

Japonya, Meksika ve Güney Afrika gibi ülkelerin gelen ek vergiden etkileneceğini belirten Özpeynirci, Çin’den gelen otomobillerde düşüş olacağını ancak Japonya’dan gelen otomobillerde artış olacağını kaydetti.

Özpeynirci, Japonya’nın gelen ek vergiden “darbe” alabileceğini belirtti. Özpeynirci, Japonya’nın çözüm olarak Toyota gibi markaların Avrupa ve Türkiye’de üretilen modellerini satabileceğini ifade etti.

Çin’den ise BYD Auto dışında otomotiv ithalatının durma noktasına geldiğini belirten Özpeynirci, yüzde 60’tan yüzde 35’e düşen ek vergiyle birlikte Çin’den ithal edilen otomobillerde biraz daha rahatlama olacağını, yatırım yapılması halinde vergiden muaf olunabileceğini kaydetti.